Historiek
De beeldentuin van Sint-Lucas Gent wordt in 1878 voor het eerst vermeld. Anno 1888 wordt de eerste foto gemaakt van de Beeldentuin met daarop Broeder Marès en enkele leerlingen. De site zelf is tijdens haar geschiedenis organisch ontstaan, maar ook vaak gewijzigd.
De oudste gebouwen van het instituut vind je rond de beeldentuin. Ten westen van de tuin werd in 1875 een vleugel opgetrokken langs de nog niet gedempte Houtlei. In 1947 werd deze vleugel gesloopt doch de fundamenten werden hergebruikt voor het optrekken van een nieuwe bakstenen vleugel van drie bouwlagen naar ontwerp van Louis Van Mechelen.
Langs de oostzijde werd in 1891 een rechthoekig gebouw opgetrokken dat vroeger Bethunemuseum werd genoemd maar nu bekend staat als " 't Scheepken".
Tussen 1901 en 1912 volgen de grote bouwcampagnes naar plannen van onder andere Jules Coomans, oud-leerling van Sint-Lucas. Deze zijn het gevolg van het dempen van de Houtlei en het aanleggen van de Oude Houtlei. Hierdoor werd de Beeldentuin gescheiden van de Kloostertuin en verhuisde de hoofdingang van het Ingelandgat naar het Alexianenplein.
In 2013 werd een deel van de gebouwen tussen de Beeldentuin en het Ingelandgat gesloopt en vervangen door een hedendaags ateliergebouw ontworpen door XDGA (Xaveer De Geyter). Op dat moment werden alle objecten ingepakt en gestockeerd. Het zou duren tot 2022 vooraleer kon worden gestart de bouw van een publiek toegankelijk 'landscape of art' ontworpen door alumnus Dirk Steyaert.
Didactisch belang
De beeldentuin maakt deel uit van de didactische collectie van Sint-Lucas Gent. Goede natuurvoorbeelden werden gezien als een essentieel onderdeel van het tekenonderwijs. Het contact met originele middeleeuwse kunst was primordiaal binnen de opleiding geboden door het Sint-Lucas van die periode. Het waren schetsobjecten, maar ook studieobjecten.
Dankzij de verspreiding van de Sint-Lucasscholen over België en de nadruk op lokale kunst en nijverheid werden de beelden en architectuurelementen gezocht in de eigen streek. Door deze concentratie van beelden geeft de collectie een bijzonder goed en uniek beeld van de middeleeuwse architectuur en beeldhouwkunst in Oost-Vlaanderen. Vaak zijn het ook de laatste restanten van gebouwen die op een bepaald moment werden afgebroken of vernieuwd. De collectie heeft dus zeker ook een erfgoedwaarde.
Beeldentuin
De beeldentuin wordt voor het eerst vermeld als “La cour” in 1878. Onze beeldentuin weet jonge kunstenaars en architecten dus al bijna 150 jaar te inspireren en verbazen. De collectie bevat meer dan 300 objecten en overspant 600 jaar architectuurgeschiedenis.
Ons lapidarium ontstond geleidelijk, meestal door schenkingen van alumni, soms door aankoop. Architecturaal belangrijke stukken, die verloren dreigden te gaan bij bouwwerken, werden gered door ze te schenken aan de campus. De school nam ze als studiemateriaal op in haar beeldentuinen en zo ontstond een bijzondere collectie.
Kloostertuin
De kloostertuin ontstond als onderdeel van een bouwcampagne in de jaren 1902-1907. Op de gedempte Houtlei werd een neogotisch gebouw opgericht met leslokalen, een bibliotheek, museum, kapel en woongelegenheid. Door die bouwplannen ontstond een kleinere, gesloten beeldentuin. Toen de broeders van Sint-Lucas de hoekwoning overnamen en gingen gebruiken als onderdeel van hun klooster, werd deze beeldentuin in de eerste plaats kloostertuin.
Crowdfunding
Toen de vleugel van XDGA werd gebouwd werden alle objecten ingepakt en gestockeerd. Een nieuw plan voor een publiek toegankelijk 'landscape of art' werd ontworpen en een subsidiedossier ingediend, maar LUCA wil ook beroep doen op de generositeit van haar alumni en sympathisanten om de ontsluiting van dit project mogelijk te maken.
Bezoek
- 6 zaterdagen na 1 mei van 10u tot 16u
- Laatste weekend van juni op zaterdag en zondag van 10u tot 16 u.
- Toegang op schooldagen van 08.00 tot 21.00
- Grote beeldentuin: toegankelijk
- Kloostertuin: Inkijk mogelijk van 06 september 2024 via een eigentijdse poort langs de straatkant op schooldagen van 08.00 tot 21.00
Over de renovatie
- Ontwerp: architect Dirk Steyaert
- Inhuldiging op 06 september 2024. Voorstelling aan het publiek op 08 september 2024 tijdens Open Monumenten Dag.
- Subsidie: Vlaanderen
Eigendom
Erfpachtnemer: LUCA School of Arts
Erfpachtgever: vzw Sociaal Dienstbetoon Sint-Lucas
Bronnen
-
Mertens, Joeri: Sint-Lucasinstituut [online], https://id.erfgoed.net/teksten/177548 (geraadpleegd op 13-03-2023)
-
INVENTARIS ONROEREND ERFGOED 2024: Sint-Lucasinstituut [online], https://id.erfgoed.net/teksten/26205 (geraadpleegd op 9 juli 2024).
- De Maeyer, Jan: De Sint-Lucasscholen en de neogotiek (1862-1914), KADOC-studies 5, Leuven: Universitaire Pers, 1988
447 p. : ill.
Meer
LUCA School of Arts is geen museum, het heeft geen kunstverzameling in de moderne museale betekenis. Toch heeft een kunstenhogeschool zoals LUCA, met kiemen die meer dan 160 jaar teruggaan, een ruim cultureel erfgoedpatrimonium.
Doorheen haar geschiedenis verwierf ze stukken en gebouwen die haar hielpen om kunstonderwijs te geven of die de resultaten van projecten illustreerden. Op die manier bouwde de hogeschool en haar partners verschillende collecties en archieven uit.