VR-technologie dekoloniseert ‘vergeten’ erfgoedstuk

21^ste-eeuwse communicatietechnologie geeft duiding bij 100 jaar oude propaganda

Meer dan 90 jaar lag een monumentaal kunstwerk van 1913 in een museumdepot. Vandaag blaast een internationaal consortium het werk nieuw leven in. Hedendaagse communicatietechnologie zorgt niet alleen voor een internationale ontsluiting maar ook voor een broodnodige, eigentijdse duiding bij het koloniale verleden van ons land.

Het Congo-panorama: communicatieve spitstechnologie

1600 m², zo groot is het "Panorama van Congo”, maar dat panorama was meer dan een gigantisch schilderij. Door de cirkelvormige opstelling en de maquette die ervoor stond, bood het bezoekers een ‘oldschool’ immersieve ervaring. Dit was in de 19^de eeuw communicatieve spitstechnologie.

Koloniale propaganda

De reusachtige installatie werd gemaakt op vraag van het Ministerie van Koloniën en dit om het Belgische beschavingsoffensief in Congo in de verf te zetten en werd voor het eerst op de Gentse wereldtentoonstelling van 1913 getoond. Ze bereikte daar alleen al 200 000 bezoekers. In 1935 werd het nog eens getoond, nu tijdens de internationale tentoonstelling in Brussel. Nadien kwam het stuk terecht in een museumdepot van het War Heritage Institute.

21^ste-eeuwse communicatietechnologie geeft duiding aan 19^de-eeuwse propagandamiddel

In 2022 verlaat het monumentale doek het depot en krijgt het een nieuw leven en een nieuw doel. Een internationaal onderzoeksteam fotografeert het doek meter per meter. Het resultaat is een zeer gedetailleerde digitale foto die via Virtual Reality voor een nieuwe vorm van ontsluiting zorgt en verder onderzoek mogelijk maakt.

Bovendien kreeg het werk ook een broodnodige duiding. In 100 jaar is onze visie op het kolonialisme ingrijpend veranderd. Daarom kreeg de VR-omgeving ook kritische reflecties van experten en kunstenaars. Met deze nieuwe vorm van ontsluiting voor het publiek hopen de onderzoekers bij te dragen aan het debat rond koloniaal erfgoed en koloniale propaganda. 

Teaser VR van Wim Forceville en Veronika Romháhy

Internationale samenwerking en dus ook een internationale lancering

Dat het Panorama van Congo opnieuw het licht ziet is het resultaat van het onderzoeksproject ‘CONGO VR, Decolonising the Panorama of Congo: A Virtual Heritage Artistic Research’.

Twee jaar lang boog een internationaal team met onderzoekers uit België, Portugal en Ierland zich hierover. Ze zagen zich gesteund door het War Heritage Institute en een panel met kunstenaars en experten.

De virtual reality app wordt op 25 april in Talinn gepresenteerd aan het publiek en is momenteel ook te zien in Lissabon. In het voorjaar van 2025 zal het te zien zijn in het AfricaMuseum in Tervuren.

Deelnemende kunstenaars & onderzoekers

Betrokken LUCA-onderzoekers: Leen Engelen, Tomas Vandecasteele, Wim Forceville, Jon Stam, Veronika Romhány, Julian Garcia Long, Lennert Deprettere en Lies Van de Vijver.
Deelnemende kunstenaars: Deogracias Kihalu, Kongo Astronauts, Hadassa Ngamba, Lukah Katangila en Castélie Yalombo.

Gefaseerde, internationale lancering

FilmEU_RIT SUMMIT, presentatie van de onderzoeksresultaten
25 & 26 april 2024, Talinn Estland

THE PANORAMA OF CONGO, tentoonstelling
Tot 16.06.2024, Museo Nacional de História Natural e da Ciência (MUHNAC) in Lissabon, Portugal

THE PANORAMA OF CONGO, tentoonstelling
Voorjaar 2025, expo in het AfricaMuseum (KMMA) in Tervuren, België. 

Organisatie

‘Decolonising the Panorama of Congo: A Virtual Heritage Artistic Research (Congo VR)’ is een onderzoeksproject van FilmEU_RIT, een consortium van LUCA School of Arts (België), Lusófona University (Portugal) en The Institute for Art, Design + Technology (Ireland) en wordt gesteund door de War Heritage Institute.

Dit onderzoek werd ontwikkeld in de context van het FilmEU - European Universities Alliance for Film and Media Arts werk en gedeeltelijk ondersteund door financiering van het FILMEU_RIT - Research | Innovation | Transformation project, Europese Unie GRANT_NUMMER: H2020-IBA-SwafS-Support-2-2020, Ref: 101035820 en het FILMEU - The European University for Film and Media Arts project, Europese Unie GRANT_NUMMER: 101004047, EPP-EUR-UNIV-2020.

Persinfo

Contact

Projectcoördinator LUCA School of Arts: Leen Engelen (leen.engelen@luca-arts.be - +32 471 86 00 96 )
Projectcoördinator Lusófona University: Victor Flores (p1102@ulusofona.pt)