Leuvens doctoraat in de Muziek leidt tot concert op KLARA

Uitdaging: complexiteit en toegankelijkheid met elkaar verenigen

Als een zin te lang wordt, dan wordt een tekst onleesbaar. Het is bij muziek niet anders. Muziekluisteraars gaan immers onbewust op zoek naar patronen in muziek. Hoe langer de “zin”, in muzikale termen de “metrische eenheid”, hoe moeilijker het is voor de luisteraar om die patronen terug te vinden.

10 jaar lang heeft Pieter Schuermans gezocht naar wat de grenzen hiervan zijn. Intuïtief voelde hij aan dat de bestaande grenzen doorbroken konden worden. Schuermans is de eerste die er een doctoraat aan wijdde en een concert uit puurde.

Zoektocht intrigeert topmuzikanten

Het probleem leeft wel breder bij muzikanten, maar is ook bijzonder complex. Ze creëert immers nieuwe mogelijkheden om te gaan componeren, maar ook nieuwe uitdagingen. De klassieke muzieknotatie is niet geschikt om die lange “zinnen” leesbaar te maken bij de muzikanten die het stuk gaan spelen. We zochten en vonden een nieuw compromis in de muzieknotatie, die een evenwicht brengt tussen noteren van muziek, spelen van muziek en luisteren naar muziek.

Schuermans ging samenwerken met de muzikanten van Ataneres Ensemble en Kugoni Trio. Schuermans kende hen al eerder. “Zij zijn echt top. Het zijn jonge topmusici, scherp in ritmische aanpak en vertrouwd met complexe ritmische precisie. Het zijn muzikanten die muziek fysiek beleven zoals een drummer.” Ze waren gecharmeerd door de muziek van Schuermans en werkten tijdens labsessies mee aan het onderzoek.

Verrassend toegankelijk resultaat dat Klara overtuigde

De zoektocht leidde tot vijf stukken die verrassend toegankelijk waren voor de gewone muziekliefhebber. Klara was van de eerste testen zo overtuigd dat ze een Klara live zullen wijden aan het concert. Dat is bijzonder, weet ook Pieter Schuermans. “Het is al mooi om als hedendaags componist één van je werken op Klara uitgezonden te weten, maar een volledig concert tijdens prime time? Dat is waarschijnlijk uniek”.

De opnames gebeuren tijdens een concert op 21 oktober op campus Lemmens in Leuven. De vijf stukken worden er vertolkt door Kugoni Trio en Ataneres Ensemble.

Opvallend is dat het laatste werk van de avond een herwerking is van het eerste werk dat Schuermans voor hen maakte. “Dat werk heeft ons destijds bijeengebracht. De cirkel is rond.”

Muziek moet ook haar eigen grenzen overschrijden

Schuermans componeert al sinds zijn tienerjaren. Voor hem is het een proces waarbij je langzaam evolueert van wanhoop en wroeten naar een werk dat zichzelf schrijft omdat je de interne logica gevonden hebt. Het ervaren van dat kantelmoment is voor hem ook een van de meest gelukzalige gevoelens die er bestaan.

Zijn werk kenmerkt zich door het opzoeken van de grenzen. Niet alleen die van de tijd, maar ook die van de grenzen tussen de kunstdisciplines onderling. Zowel als docent als musicus is hij geïntrigeerd door de cross overs die vanuit, in of naar de muziek mogelijk zijn.

Bij LUCA Muziek op campus Lemmens begeleidt hij studenten in het CrossLab, een opleidingsonderdeel dat co-creatie, inter-, trans- en multidisciplinariteit stimuleert bij studenten. Zijn studenten componeerden al werk bij stukken in het M Museum en vertolkten die stukken nadien in de tentoonstellingszaal. Die boeiende zoektocht leert muzikanten anders kijken naar hun eigen discipline.