LUCA Strings! Mathijs, Bartok, Tsjaikovsky

Programma:

• Bela Bartok: Divertimento for Strings
• Pyotr Illyich Tsjaikovsky: Serenade for Strings
• Els Mathijs: Concerto voor Strijkorkest

Het Divertimento for Strings (1939) van Bela Bartok (1881-1945) was het laatste werk dat de componist schreef voor hij bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog naar de Verenigde Staten emigreerde. Het werk bestaat uit drie bewegingen: Allegro non troppo – Molto adagio – Allegro assai. Als genre verwijst het divertimento in de eerste plaats naar gelegenheidsmuziek of entertainende muziek, wat geenszins wil zeggen dat het opgevat kan worden als vrijblijvend. Het Divertimento van Bartok is alvast uniek in zijn soort. Het is gretig, bij momenten ouderwets, volks, inventief, maar bovenal, het typeert Bartoks stijl ten voeten uit.

De Serenade for Strings (1880) van de Russische componist Pyotr Illyich Tsjaikovsky (1840-1893) bestaat uit vier delen: Pezzo – Valse – Elegie – Finale. Met zijn sonatinestructuur, grijpt het eerste deel terug naar het classicisme. Tsjaikovsky neemt daarbij de typische stijl van Mozart over, zonder zijn eigen identiteit en idioom te verloochenen. De muziek klinkt dan ook eerder als een eerbetoon uit een ander tijdperk dan als een imitatie. Het tweede deel, de wals, geniet ongetwijfeld het meest bekendheid en is een eigen leven gaan leiden los van het Divertimento. Pittig detail: tijdens het aftellen voor de allereerste atoombomlancering op 16 juli 1945 weerklonk de Serenade, nadat een radiostation per ongeluk dezelfde frequentie gebruikte als die waarop de communicatie over de nucleaire test verliep.

Het Concerto voor Strijkorkest (2022) is van de hand van compositiestudente Els Mathijs (1999). De opleiding wil hiermee de kans bieden aan goede studenten compositie om hun werk uitgevoerd te zien. Het Concerto voor Strijkorkest is een driedelig werk. Het eerste en laatste deel hebben een levendige energie met een opzwepend ritme en wisselende maatsoorten. Het strijkorkest smelt in deze delen samen tot één geheel door de motieven die van het ene instrument naar het andere overslaan. In het middendeel van het stuk neemt de muziek een wending naar het lyrische, waarbij de melodie primeert. De instrumentengroepen wisselen hier af tussen leider en begeleider. In dit Concerto voor Strijkorkest staan met andere woorden de verschillende sferen centraal, van uitbundige energie tot lyrische zachtheid.