Pro Defunctis

LUCA Choir

Programma:

• J. Rutter: Requiem
• G. Fauré: Cantique de Jean Racine
• V. Nees: gloria patri
• S. Van Steenberge: O crux splendidior
• K. Bikkembergs: Laudes pro defunctis

Het programma van LUCA Choir ademt kerk- en koormuziek uit: met John Rutter (1945), Vic Nees (1936-2013), Sebastiaan Van Steenberge (1974) en Kurt Bikkembergs (1963) situeren we ons op het einde van de twintigste en in het begin van de eenentwintigste eeuw. Met Gabriel Fauré (1845-1924) zitten we nog volop in de late romantiek.

De titel van dit concert verraadt het niet meteen, maar Kurt Bikkembergs zet in 2025 John Rutter in de schijnwerpers omwille van zijn 80ste verjaardag. Reden genoeg om zijn Requiem, dat trouwens zelf zijn 40ste verjaardag viert, uit te voeren. Rutter hanteert een eerder eclectische stijl. Zijn muziek vertoont Gregoriaanse invloeden, elementen uit de jazz en klassieke stijlkenmerken en is bijzonder populair in de hedendaagse koorwereld. Zijn Requiem (1985) voor gemengd koor en ensemble dat exact 40 jaar geleden gecomponeerd werd, volgt – enige vrijheid in acht genomen – de structuur van de mis: Requiem aeternam – Out of the deep – Pie Jesu – Sanctus – Agnus Dei – The Lord is my shepherd – Lux aeterna

Ook de Belgische componisten Nees, Bikkembergs en Van Steenberge hebben zich vooral toegelegd op het schrijven van koormuziek. De ensemble-orkestratie van het Requiem bracht Kurt Bikkembergs naadloos naar het Laudes van eigen hand, temeer omdat een Laudes vóór een Requiem gezongen werd in de Gregoriaanse vieringen. In het Laudes klinkt ook het Requiem terug.

Vic Nees, de pleitbezorger van de Vlaamse koormuziek, schreef zelf ook een beklijvend Requiem. Dat diende in 2023 als leidraad in een herdenking voor Nees' overlijden en dat van andere inspirerende componisten. Kurt Bikkembergs en het koor kiezen echter voor een ander werk van Vic Nees, zijn Gloria Patri voor koor en solosopraan. Met “Gloria Patri” verwijst hij naar de afsluitende zin bij veel gebeden, eer aan de Vader, de Zoon en de Geest, zoals het was in het begin en nu en altijd. Zelf noemde Nees zijn werken “weloverwogen traditioneel”. Zijn affiniteit met het Belgische koorleven en zijn specifieke engagement binnen de amateurkoorwereld, hebben zijn composities sterk beïnvloed.

Net als Nees, Bikkembergs en Rutter schreef Sebastiaan Van Steenberge een nieuw werk op een heel oude tekst: O Crux Splendidior. Zijn inspiratie haalde hij uit een beeld van Jan Fabre: de man die het kruis draagt. Maar vooral door het spelen van het zonlicht op dit beeld werd hij geboeid en uitgedaagd om dit lichtspel te verklanken. Heldere zon op een beeltenis die lijdt... De cello geeft zijn werk een extra dimensie.

Cantique de Jean Racine was het werk waar Gabriel Fauré zijn opleiding mee beëindigde aan de École Niedermeyer in Parijs, een school die zich vooral toespitste op het uitvoeren van kerkmuziek. Het was Camille Saint-Saens, zelf docent piano aan de instelling, die het jonge talent ontdekte en aanmoedigde om te componeren. In Cantique de Jean Racine komen dan ook alle elementen van de opvoeding die Fauré genoot aan bod: koor, orgel, liturgie.

Een verjaardagsconcert met een bezinnende kant dus. Een requiem kan dan een afsluitende gebeurtenis zijn, maar de herinneringen zullen blijven en leven verder in de toekomst.